O meu percorrido itinerante durante catro décadas por toda a xeografía galega permitiume facer unha radiografía da saúde ambiental dos concellos galegos e unhas recomendacións para a súa mellora, que de forma sintética enumero a continuación:
Contaminación do aire. Desenvolver sistemas de vixilancia da calidade do aire e ter rexistros sanitarios para mellorar a vixilancia de todas as enfermidades vinculadas á contaminación atmosférica.
Cambio climático. É consecuencia do quecemento global provocado pola emisión de GEI. Establecer unha estratexia axeitada, especialmente nas poboacións costeiras que serán as máis ameazadas.
Contaminación acústica. É un gran problema sociosanitario que hai que loitar para tratar de manter os niveis de ruído ambiental dentro de marxes tolerables. É necesario elaborar mapas sonoros e aplicar as medidas correctoras oportunas.
Contaminación electromagnética. Precísanse novos estándares máis esixentes e protectores sobre os valores límite de exposición ás radiofrecuencias, baseados nos numerosos estudos biolóxicos realizados en todo o mundo, que as autoridades seguen ignorando.
Gas radón. A súa presenza en solos graníticos e os riscos que isto supón para a saúde das persoas, pon de manifesto a necesidade de adoptar as medidas necesarias para previr a súa incidencia no cancro de pulmón.
Ciclo integral da auga. Máis investimentos das administracións implicadas na xestión das infraestruturas de saneamento e abastecemento de auga, un mantemento adecuado das EDAR e EDAR, un maior control por parte da administración, son as claves do futuro.
Xestión integral de residuos. O obxectivo debería ser transformar o lixo en recursos, e avanzar cara ao desperdicio cero. Potenciar a recollida selectiva, co obxectivo de aumentar os tres R.
Urbanismo sostible. É necesario buscar o equilibrio no uso urbano, xunto coa mobilidade sostible e a integración na paisaxe. Xestionar adecuadamente os parques empresariais para minimizar o seu impacto ambiental e sanitario sobre a poboación.
Patrimonio natural e turismo sostible. É necesario protexer e conservar o patrimonio natural galego, como unha das potencialidades da nosa terra, para potenciar un turismo sostible e de calidade, que ten o Camiño de Santiago como buque insignia.
Todo o meu apoio ao poder local para que os concellos galegos camiñen polo camiño da sustentabilidade agora e sempre. ¡Qué así sexa!